Ο άνθρακας είναι το βασικό στοιχείο της οργανικής ύλης. Ο άνθρακας που χρησιμοποιείται στα φίλτρα νερού μπορεί να έχει προέλευση ανόργανη (ορυκτά πετρώματα) ή οργανική (πχ. κοκκοφοίνικας). Ο άνθρακας υφίσταται κατάλληλη επεξεργασία καθαρισμού έτσι ώστε να αυξηθεί η επιφάνεια του σε σχέση με τον όγκο του και προκύπτει ο ενεργός άνθρακας.
- Είναι χαρακτηριστικό ότι 1 gr ενεργού άνθρακα έχει επιφάνεια 1000 m2 .
O ενεργός άνθρακας έχει την ιδιότητα, με μια φυσική διεργασία που ονομάζεται προσρόφηση, να ελκύει και να κατακρατεί στην επιφάνειά του διάφορες χημικές ενώσεις όπως το χλώριο, τα παράγωγά του, οργανικές ενώσεις όπως εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα. Έτσι το νερό το οποίο περνά μέσα από ένα στρώμα ενεργού άνθρακα απαλλάσσεται από τα ανεπιθύμητα συστατικά του.
Ο ενεργός άνθρακας χρησιμοποιείται σε δύο μορφές : ·
- κοκκώδη μορφή, δηλαδή σε μορφή ‘πούδρας’ ·
- στερεή μορφή, δηλαδή σε μορφή ενός τεμαχίου (μπλοκ) με σταθερό σχήμα
- Η δεύτερη αυτή μορφή του ενεργού άνθρακα επιτυγχάνει και φίλτρανση αιωρούμενων σωματιδίων (βρωμιάς, σκουριάς).